Fachwissen für das Handwerk

Naar ...

Wetenswaardigheden voor de vakman

Informatie en actuele wetenswaardigheden over hout

Uitgebreide informatie en actuele wetenswaardigheden op het gebied van hout en de natuurlijke vijanden van hout. Bescherming van hout tegen water en de duurzaamheid. Profiteer van onze vakkennis.

Met recht een geliefd materiaal

Hout, het materiaal van de natuur

Optimale bescherming zoals in de natuur

Bomen hebben van zichzelf al een natuurlijke bescherming – dat is de schors. Deze beschermt het hout tegen uitdroging en vooral tegen de wisselende weersomstandigheden zoals zon, wind, regen, vorst en hitte. Via het wortelstelsel worden alle belangrijke voedingsstoffen voor de groei van de boom opgenomen. Op deze wijze heeft hout al eeuwen een natuurlijk bescherming vormt geborgenheid voor mens en dier. Remmers heeft met haar producten al lang geleden als doel gesteld de van nature aanwezige bescherming van hout ook toe te passen in de kwalitatief hoogwaardige verfsystemen. Hout heeft als bouwmateriaal ongekende mogelijkheden in zijn toepassing, ook qua structuur en kleur, en deze aspecten zijn ook veelal de basis geweest voor het nieuwe assortiment houtbeschermingssystemen voor de vakman.

De natuurlijke vijanden van hout

Vocht UV-stralen Algen en blauwschimmel Houtrot en schadelijke insecten

Vochtigheid

Bovendien staat hout continu bloot aan vocht; regen, dauw, condens, enz. Dit zorgt voor een verhoging van het vochtgehalte in het hout. Bij verdamping daalt het vochtgehalte weer. Het resultaat: scheurvorming aan het oppervlak. Hierdoor opgenomen vocht of door diffusie ingedrongen vocht, moet ook weer naar buiten, anders ontstaat er verzadiging onder het oppervlak en een voedingsbodem voor houtrot.

Het is daarom belangrijk de juiste bescherming voor het hout te kiezen:

Bij kozijnen, deuren en geveltimmerwerk is de maatvastheid van cruciaal belang. Hier worden high-solid lazuren gebruikt. De vochtopname wordt met deze behandeling voorkomen en de houten elementen veranderen niet meer in afmeting door uitzetting en krimp, waardoor ramen en deuren altijd goed openen en sluiten.
Bij zogenaamde niet maathoudende bouwelementen, bijv. betimmeringen, schuttingen of tuinhuisjes is indringing van vocht via kopshout of door scheurvorming niet altijd geheel uit te sluiten. Hier is het dus belangrijk om een impregneerbeits te gebruiken, zodat het hout kan blijven ademen c.q. dampopen is en vocht in het hout weer naar buiten kan uitdampen.

UV-stralen

Zonlicht is niet alleen van invloed op de temperatuur van het houtoppervlak, maar de ultraviolette stralen dringen ook in het hout. In combinatie met regen kan hierdoor de kleur van onbehandeld hout in enkele weken tot enkele maanden veranderen: het hout wordt zilvergrijs.Bovendien is het mogelijk dat aan het oppervlak houtvezels rechtop gaan staan, waardoor het hout z’n sterkte verliest. Deze veelal niet gewenste kleur- en oppervlakteveranderingen kunnen worden voorkomen wanneer het hout met een gepigmenteerde verf of beits wordt behandeld. Houtbeits Long Life UV in kleur kleurloos UV+ is geschikt om hout buiten kleurloos te behandelen en dankzij de effectieve nano-UV-blokker wordt vergrijzing voorkomen.

Algen

Met name in bosrijke gebieden zorgen deze organismen voor vergroening en optische afbreuk van het hout buiten. HK-Lazuur is algicide ingesteld en voorkomt vroegtijdige vergroening.

Blauwschimmel

Blauwschimmel behoort tot de zogenaamde houtverkleurende schimmels en is zichtbaar als zwart-blauwe verkleuring. Blauwschimmel tast het hout niet aan, is alleen optisch storend. Uiteraard is blauwschimmel wel de voedingsbodem voor houtaantastende schimmels (houtrot) omdat ze de houtcelwanden perforeren waardoor de mogelijkheid van wateropname in het hout wordt vergroot.

Houtrot

Houtrot is de gevaarlijkste vorm van schimmelvorming. Dit verwoest de structuur van het hout. Het hout verliest daardoor z’n stabiliteit en „vermolmt“.

Houtaantastende insecten

Naast de schimmels die het hout verkleuren en aantasten hebben ook insecten het op het hout voorzien. De boktor is bijv. een van de gevaarlijkste in ons klimaat en tast met name naaldhout aan. Hij legt zijn eieren in de scheuren in het hout en de larven knagen bij voorkeur in de buitenste lagen. Ook van andere houtaantastende insecten verloopt de aantasting in principe op dezelfde wijze. Er wordt een eitje van het insect in of op het hout gelegd, uit het ei komt de larve, de uiteindelijke boosdoener.

Duurzaamheid van houtsoorten

Wanneer houtveredeling - wanneer extra houtbescherming nodig?

Afhankelijk van de duurzaamheid van de houtsoort kan worden beslist of het noodzakelijk is om hout dat buiten wordt toegepast te beschermen met een chemisch houtconserveringsproduct. Voor extreem duurzame en duurzame houtsoorten is een biocidevrij houtveredelingsproduct in de regel voldoende. Beperkt tot niet duurzame houtsoorten hebben wel een extra bescherming nodig tegen bijv. blauwschimmel en houtrot. De klasse-indeling geldt alleen voor het kernhout. In de regel bevat alle in de handel verkrijgbaar hout ook een aandeel spinthout, dat in het algemeen niet duurzaam is.
Dergelijke houtsoorten moeten buiten altijd worden voorzien van een houtbeschermings-, conserveringsmiddel.

Constructieve houtbescherming

Waardoor aantasting door vocht geen kans meer krijgt

Constante vochtbelasting is de hoofdoorzaak van verkleuringen en houtaantastende schimmels. Om dit zo goed mogelijk uit te sluiten, moeten houten bouwdelen buiten dusdanig worden geplaatst, dat contact met water zo veel mogelijk wordt voorkomen. Als dit niet mogelijk is, ervoor zorgen dat het hout weer snel kan drogen. Tevens belasting door stilstaand water uitsluiten. Maatregelen voor een constructieve houtbescherming zijn bijv. ruime dakoverstekken, geen direct contact de de bodem (voorkom spatwater), schuine vlakken, afgeronde kanten en het afdekken van horizontale delen. Voor een nog betere bescherming kan het hout indien gewenst voordat dit wordt afgewerkt met een decoratieve laag met een officieel toegelaten houtbeschermingsmiddel (bijv. Hout Protect) worden behandeld.

Verwerkingsvoorschriften voor moderne, watergedragen producten

Watergedragen systemen worden vandaag algemeen gebruikt. Houdt men rekening met de volgende punten, dan is steeds een optimaal resultaat gegarandeerd:

Algemene toepassing en verwerking
Bij grote projecten, waar meerdere verpakkingen worden verwerkt, kan door verschillende charges afwijking in kleur en viscositeit ontstaan. Om dit uit te sluiten de totale hoeveelheid product met elkaar vermengen, of geen verschillende charges op in éénzelfde vlak verwerken.
Voordat verven en houtbeitsen worden opgeslagen, de houdbaarheidsdatum controleren. In principe kan een ongeopende originele verpakking ca. 2 jaar worden opgeslagen. Onder optimale condities (15°C, droog en donker) kunnen producten langer worden bewaard.
De producten goed roeren, van onder naar boven. Er mogen geen geen stippen, vlokken of delen in het materiaal zijn. Het materiaal moet homogeen zijn. Coatings blootgesteld aan vorst zijn gemakkelijk te herkennen.
Watergedragen systemen drogen snel. Om aanzetten en vlekvorming te voorkomen, watergedragen verven per plank of paneel aanbrengen.
Draag verwerking met kwast of roller oog- en huidbescherming dragen.
Werkzame stoffen en andere bestanddelen, met uitzondering van het oplosmiddel (bijv. water), vertonen geen gasvormige fase. Alleen bij spuiten wegens het vernevelingseffect en de hierbij ontstane aërosol ook adembescherming dragen naast de gangbare oog- en huidbescherming. Volg hiervoor de richtlijnen van de respectievelijke veiligheidsinformatiebladen.
Aangepast gereedschap en reiniging
©

Voor watergedragen systemen raden we een acryl- of kunstvezel kwast aan. Deze kwasten hebben als voordeel dat ze geen water opnemen en daardoor goed verf kunnen opnemen. Zorg voor roestvrij stalen uitvoering. Vóór verwerking is het raadzaam de kwast met water spoelen om vervuilingen en losse haartjes.
Geschikte verfrollers zijn in principe deze die, conform de vereiste laagdikte, genoeg product opnemen en weer afgeven. Voor watergedragen verven is het advies microvezel lakrollers 5 - 8 mm.
In principe kunnen houtbeschermingssystemen steeds met hun eigen oplosmiddel (water voor watergedragen en Aqua-producten) worden gereinigd. Meer informatie vindt u in de technische merkbladen.
Voor een optimale reiniging gebruikt u warm water met een beetje spoelmiddel, eventueel samen met Aqua RK-898-Reinigingsconcentraat (art.nr. 3868).
Omgevings- en drogingscondities
Watergedragen systemen altijd verwerken bij temperaturen van +15°C tot +25°C. Het technisch merkblad in acht nemen! Belangrijk is dat zowel ondergrond, materiaal en lucht deze temperatuur moeten hebben en dat deze temperatuur ook tijdens het hele drogingsproces wordt aangehouden.
Houdt er rekening mee dat watergedragen producten zeer snel drogen. Verwerking boven +25°C en directe zoninwerking wordt afgeraden.
Bij lagere temperaturen dan voorgeschreven kunnen problemen met de filmvorming en de hechting ontstaan, wat kan leiden tot een vroegtijdige verwering.
Bij nieuw hout mag de houtvochtigheid voor niet en beperkt maathoudende houten bouwelementen maximum 18% bedragen en voor maathoudende houten bouwelementen werk tussen 11 en 15%. Een houtoppervlak dat klam aanvoelt, niet bewerken. Onvoldoende indringing in en opname door de ondergrond, verkort de duurzaamheid van de laag.
Hechtvermogen op oude verflagen
Voor verwerking op oude verflagen, de hechtig met de ondergrond testen. Oliehoudende, oude verflagen kunnen bijv. door de grote aandeel lijnolie het hechting nadelig beïnvloeden en leiden tot vroegtijdige verwering.
Hechtproef: om de hechting van een onderhoudslaag te testen, ruitjestest uitvoeren. Laat de verflaag los door krabben met een mes of vingernagel, dan is er onvoldoende hechting. Door te schuren of gronderen (bv. met Aqua AG-26-Universele primer) kan men de hechting verbeteren. Omdat de proef het oppervlak wordt beschadigd, uitvoeren op een niet zichtbare plaats (bijv. onder beslag of op een plaats die later wordt afgedekt).
Schuren
Als regel geldt: schuren van de ondergrond verbetert de hechting, ook op vers geschaafd hout. Dit zorgt voor een langere houdbaarheid van het oppervlak, tot de onderhoudslaag wordt aangebracht. Oude filmvormende verflagen schuren met P100 - 150.
Politoeren pas vóór de laatste arbeidsstap, om zo mogelijk het doorschuren te voorkomen.
Verdunning
In principe worden de Remmers verven en houtbeitsen gebruiksklaar geleverd. Een eerste laag kan verdund worden (bij watergedragen producten met water), als de ondergrond sterk zuigend is. Bijvoorbeeld bij verweerde oppervlakken of ruw gezaagd hout. Bovendien kan verdunnen zinvol zijn als de omgevingscondities (bijv. wind, zon) ervoor zorgen dat filmvormende verflagen drogen nog vóór ze goed zijn uitgestreken. Voor verdunning de voorschriften van de respectievelijke technische merkbladen in acht nemen. Opslag voor een langere periode of verpakkingen die langer open zijn, verhogen de viscositeit (door verdamping van het oplosmiddel) en zouden opnieuw verdund moeten worden.
Technische systemen (met biocide producten of met isolerende werking) mogen niet worden verdund daar de bescherming niet meer gewaarborgd is bij een lagere concentratie van het product, bijv. Aqua IG-15, Aqua HSL-35/m, Aqua AG-26 en Aqua VL-66/sm.
Isolerende werking
Inhoudstofrijke houtsoorten (bv. grenen, lariks, tropisch houtsoorten) kunnen vergelen. Producten met isolerende eigenschappen kunnen dit niet altijd 100% voorkomen. Watergedragen coatings bieden in principe geen bescherming tegen het doorbloeden. Alleen daarvoor speciaal samengestelde producten zijn effecdtief tegen het doorbloeden van houtinhoudstoffen (bijv. Aqua AG-26-Universele primer of Aqua VL-66/sm-Houtbeits 3-in-1 dekkend mat).
Belangrijk: bij technische systemen (met isolerende werking) altijd aan de opgegeven verbruikshoeveelheden en droogtijden in acht nemen om een optimale bescherming te waarborgen.